Wydaje się, że zimą ogród zasypia, pod ciepłą kołderką ze śniegu i następuje dla ogrodnika błogi czas odpoczynku. Rzeczywiście, pracy w ogrodzie zimą jest zdecydowanie mniej niż wiosną i latem, ale nie znaczy to, że nie ma nic do zrobienia. Mało tego – żeby ogród przeżył zimę w nienaruszonym stanie, trzeba go do niej dobrze przygotować. Zanim więc zasiądziesz przy oknie z gorąca herbatą, podziwiając piękny zimowy krajobraz swojego ogrodu, przeczytaj, jak go przygotować na sezon zimowy. I o jakich kilku pracach musisz pamiętać w trakcie zimy, nawet gdy prószy śnieg i ściska mróz.
Przygotowanie ogrodu na zimę
Zbieranie liści
Na początek przygotowania ogrodu do zimy czeka cię żmudna praca oczyszczenia trawnika i gleby z liści. Liście pozostawione na zimę będą gnić i zaszkodzą glebie. Trzeba też skosić trawę ostatni raz przed nadejściem morzu oraz usunąć z drzew i krzew suche gałęzie, a martwe obciąć. Byliny takie jak lawenda, irysy, piwonie przycina się do kilkunastu centymetrów nad ziemią, rośliny zimozielone nie wymagają tego zabiegu.
Ściółkowanie
Gdy już doprowadzisz ogród do porządku, pora na ściółkowanie – ziemia nie może zostać naga i bezbronna na zimowy czas, bo mróz zaszkodzi glebie. Dlatego należy przykryć glebę ściółką jak pierzynką, która ochroni ją przed erozją, a jednocześnie zapewni dostęp powietrza. Ściółka musi mieć maksymalnie kilka centymetrów i może składać się ze skoszonej trawy, kory sosnowej, suchych liści, igieł sosnowych. Ściółkę wyłóż po pierwszych przymrozkach, bo jeśli zrobisz to wcześniej, to rozmaite gryzonie wybiorą ją sobie na zimowy domek. Przed ułożeniem ściółki, warto spulchnić glebę za pomocą grabi.
Nawożenie i podlewanie
Iglaki, czyli rośliny wieloletnie muszą być odpowiednio przygotowanie na zimę. Potrzebują nawozu z siarką, bez azotu lub niewielką jego ilością – taki skład preparatów lubią wszystkie iglaki poza cisami. Iglaki na zimę powinny mieć skumulowaną wodę, tak by mogły ją odparowywać przez igły przez te kilka miesięcy mrozu. Dlatego trzeba je mocno podlać, w przeciwnym razie zaczną spijać wodę z gleby, a gdy skuje ją lód to zostaną bez źródła wody. Podlewaj iglaki nie raz czy dwa, ale wiele razy, zanim nie nastaną pierwsze przymrozki. Inne rośliny liściaste nie potrzebują nawozu ani nawadniania. Rośliny jednoroczne po przekwitnięciu trzeba wyrwać.
Okrywanie roślin
Aby rośliny bez uszczerbku przeżyły zimę, muszą mieć osłonę. Zabezpiecza się krzewy, byliny czy kwiaty. Najlepiej robić to z pomocą agrowłókniny, choć sprawdzą się też maty ze słomy, kora, tektura, stare gazety, kopczyki czy suche liście albo folia bąbelkowa. Ten ostatni materiał przez niektórych ogrodników jest uważany za niezbyt odpowiedni do ochrony roślin, bo może uniemożliwić dostęp powietrza do roślin i tym samym przyczyniać się do powstania grzybów.
Porady dotyczące okrywania konkretnych typów roślin:
-
Byliny trzeba okryć korą, trocinami czy gałązkami iglastymi warstwą około 10 cm. Przy temperaturze poniżej minus 10 stopni i bezśnieżnej zimy, należy dołożyć jeszcze 10 czy nawet 20 cm, zależnie do tego, ile czasu utrzymuje się tak duży mróz.
-
Rośliny zimozielone, czyli wrzosy, mahonie, ogniki, wrzośce, różaneczniki mają płytko osadzone korzenie, dlatego należy pokryć glebę wokół nich korą, kompostem czy trocinami.
-
Trawy ozdobne, na przykład pampasowe, muszą być bardzo starannie okryte za pomocą suchych liści, słomy czy włókniny.
-
Pnącza kwitnące na pędach starszych niż jednoroczne, czyli akebie, powojniki oraz młode miliny lub glicynie powinny być u nasady obsypane 20-30 cm kopczykiem z trocin, ziemi, kory, który ochroni system korzeniowy.
-
Róże botaniczne, okrywowe oraz pnące dość dobrze znoszą zimę, więc nie ma potrzeby szczelnie je okrywać – ewentualnie można usypać koło ich szyjek korzeniowych kopczyk ziemi o wysokości 20-30 cm.
-
Róże pienne, wielkokwiatowe i miniaturowe wymagają usypania przy szyjkach korzeniowych kopczyka oraz osłony pędów włókniną, słomą, jutą.
-
Zimozielone krzewy oraz krzewy formowane, takie jak sosny, świerki, ostrokrzewy, bukszpany powinny być okryte włókniną, gdy temperatura wynosi poniżej zera.
-
Krzewy wrażliwe, na przykład hortensja ogrodnicza ketmia syryjska, judaszowce najlepiej jest okryć falistą tekturą lub chochołami albo wręcz nakryć w całości pudłem z kartonu, gdy rosną w grupach, a do pudła nasypać trochę trocin.
-
Krzewy mniej wrażliwe, czyli hortensja bukietowa, budleja Dawida oraz pnącza jak rdest Auberta, bluszcz pospolity, wiciokrzew japoński, glicynia kwiecista mogą być profilaktycznie obsypane u nasady kopczykiem z ziemi o 20-30 cm wysokości, by chronić ich korzenie. Jednak, jeśli zmarzną ich pędy, to na wiosnę roślina wypuści nowe, więc nie ma potrzeby do obaw i przesadnego okrywania tych roślin.
-
Młode drzewa, szczególnie tulipanowce i magnolie, powinny być w całości okryte matą słomianą lub tekturą falistą i w połowie związane sznurkiem.
Prace zimowe
Kontrola stanu osłon
Regularnie zimą przechadzaj się po ogrodzie i sprawdzaj, jaki jest stan osłon. Jeśli gdzieś doszło do przerwania okrycia, to uzupełnij je – wykorzystaj oryginalny materiał użyty do zrobienia osłony lub wspomóż się słomą czy gałązkami świerku. Osłony musza być szczelne, bo każde kilka dni podczas których roślina jest wystawiona nocą na mróz, a w ciągu dnia na działanie często ostrego zimą słońca, może mieć dla niej szkodliwe skutki.
Bielenie drzew
Drzewa owocowe i inne, która mają ciemną oraz gładką korę są zimą narażone na uszczerbki w korze i pniach. Wywołuje je ocieplenie pnia od południowej strony poprzez nasłonecznienie i jego nagłe oziębienie po zmroku, gdy temperatura gwałtownie spada. Dlatego drzewa wymagają zabiegu bielenia. Bielenie zapobiega zamrażaniu wody w szczelinach kory, powstawaniu pęknięć w pniach i chroni drzewa przed ranami zgorzelinowymi. Dzięki bieleniu nie powstają pęknięcia i rany w tkankach, w które mogły wdać się wirusy, zarodniki grzybów czy bakterie. Bielenie wykonuje się za pomocą wapna ogrodniczego.
Cięcie odmładzające
W styczniu, jeśli dopisze pogoda, czyli będzie słonecznie i ciepło jak na tę porę roku, należy przystąpić do pierwszych cięć drzewek owocowych i krzewów. Odmładzające cięcia zacznij od wiciokrzewu, czerwonej porzeczki czy agrestu, czyli tych odpornych na mróz roślin. W lutym przystąp do cięcia wrażliwszych krzewów oraz drzewek.
Sprzątanie na drzewach owocowych
Posprzątanie porządnie przed zimą nie wystarczy. Konieczne jest regularne oczyszczanie zgniłych owoców na drzewach owocowych, bo inaczej na wiosnę zamrożone w nich pasożyty zainfekują nasiona.
Odśnieżanie: łopata do śniegu i dobra odzież robocza
Nie obejdzie się bez odśnieżania. Nie dopuść do tego by spore połacie śniegu zalegały na krzewach i drzewkach, zwłaszcza tych delikatnych, bo mogą je połamać. Musisz też mieć odśnieżony ogród by mieć swobodny dostęp do drzew i krzewów, które będziesz sprzątał z zaszuszonych owoców i przycinał w ramach ich odmładzania czy wykonywał zabieg bielenia. Do odśnieżania wybierz wygodną łopatę do śniegu (sprawdź oferty łopat do śniegu tutaj: https://www.jula.pl/catalog/ogrod/narzedzia-ogrodowe/odsniezanie/szufle-i-lopaty/. Pamiętaj też o ciepłej odzieży roboczej, abyś nie zmarzł przy te dość czasochłonne i wymagającej siły czynności (tak wygląda odzież robocza dla mężczyzn: https://www.jula.pl/catalog/odziez-i-artykuly-bhp/odziez-meska/odziez-robocza/).
Wcale nie czeka cię tak spokojna zima jak myślałeś – w ogrodzie jest sporo do roboty, zarówno zaraz przed przymrozkami, jak i w czasie, gdy mróz czy śnieg będą już codziennością. Pamiętaj, że im bardziej zadbasz o rośliny późną jesienią i zimą, w tym lepszym stanie zastaniesz ogród, gdy przyjdą roztopy. Wysiłek na pewno się opłaci!
