Kiedy kwitną ciemierniki?
Kiedy słyszymy, że ciemierniki kwitną zimą i na przedwiośniu, nasza ogrodowa intuicja, osadzona mocno w klimacie umiarkowanym, gdzie śnieżne i mroźne zimy zatrzymują wegetację, mocno się buntuje. A jednak ciemierniki są zaskakujące i czasami z zimą wygrywają.
Jednym z częściej spotykanych gatunków ciemiernika w naszych ogrodach jest ciemiernik biały (Helleborus niger). Dziko rośnie w Europie na terenach położonych na południe od naszego kraju. Posiada dużą odporność na chłody i zdolność do bardzo wczesnego wykształcania pąków. Pąki ciemiernika białego w łagodne zimy można zaobserwować już na przełomie grudnia i stycznia. Jeśli nie zatrzyma ich znaczny mróz i pokrywa śnieżna, stopniowo rozkwitają w styczniu i lutym, ale bywa, że duże opady śniegu przykrywają całkowicie roślinę i wstrzymują jej wzrost nawet do marca. Mimo to jest jedną z najwcześniej kwitnących bylin, i co ważne dość dobrze znoszącą nasze zimy.
Nieco mniejszą odporność, szczególnie na duże mrozy , wykazują mieszańce ciemiernika wschodniego (Helleborus orientalis). Mimo to są chętnie sadzone w ogrodach ze względu na piękne nakrapiane kwiaty w szerokiej palecie kolorów, od bieli poprzez róż i stonowaną czerwień do prawie czarnego. Ich nasiona łatwo się wysiewają i nawet, jeśli roślina mateczna nie przetrzyma zimy, często na wiosnę pojawia się wiele młodych siewek.
Na wczesnowiosennej rabacie warto również posadzić ciemiernika korsykańskiego (Helleborus argutifolius), który jest okazałą rośliną, dorastającą do 60 – 70 cm. Jego znakiem szczególnym są kwiaty o jasnozielonym kolorze.
Pochądzący z południowo-wschodniej Europy ciemiernik cuchnący (Helleborus foetidus) wykształca drobne, pierzaste liście i dużą ilość niewielkich, dzwonkowatych kwiatów z bordową obwódką. Może nie jest tak atrakcyjny, jak poprzednie rośliny, ale ponieważ tworzy gęste, zwarte grupy może być dobrym uzupełnieniem dla innych wczesnowiosennych roślin.
Ciemierniki wykazują sporą wrażliwość na przesuszenie. Lubią rosnąć w cieniu na głęboko uprawionej glebie o odczynie lekko zasadowym, dlatego są naturalnymi sąsiadami dla cisów i bukszpanów. Posiadają bardzo głęboki system korzeniowy, przez co ich przesadzanie bywa trudne. Ich duże liście są zimotrwałe, jednak przy znacznych mrozach, szczególnie przy braku pokrywy śnieżnej uszkadza je wiatr i przestają być dekoracyjne. Dlatego przynajmniej w najtrudniejszym momencie zimy warto je zabezpieczyć włókniną lub warstwą ściółki. Kwiaty ciemierników nie opadają przez cały okres dojrzewania nasion, dlatego roślina na pierwszy rzut oka pozostaje w rozkwicie przez dwa-trzy miesiące. Wszystkie części ciemiernika są trujące, o czym warto pamiętać szczególnie wtedy, gdy ogród jest miejscem zabawy dla małych dzieci.