Cieniste rabaty cz. I
Pomysłów na obsadzenie rabat słonecznych zwykle nie brakuje. Ogromny wybór bylin i kolorowo kwitnących roślin jednorocznych i dwuletnich, a także pięknie ukwiecone krzewy w zdecydowanej większości preferują stanowiska słoneczne. Znacznie trudniej natomiast zagospodarować rabatę w cieniu, która z czasem pięknieje, a nie zanika. Poniżej kilka rad, jak trafnie dobrać rośliny na miejsca cieniste.
1. Rośliny, które tolerują cień mają zróżnicowane wymagania w stosunku do wody i jakości gleby. Dlatego przed wyborem obsadzeń trzeba dokładnie zbadać, jakie cechy ma miejsce na naszą przyszłą rabatę. W suchych ogrodach na piaszczystych glebach miejsca wokół drzew (bo to ich korony bywają najczęstszym powodem zacienienia) to zwykle najtrudniejsze obszary do zagospodarowania – bo wilgoci jest tam niezwykle mało. Podobnie bywa przy ścianach budynków – gdzie dociera najmniej opadów. Znacznie łatwiej wybrać rośliny na zacienione, ale wilgotne stanowiska o próchnicznej glebie.
2. Jeśli na miejscach ubogich i suchych zdecydujemy się poprawić warunki glebowe i będziemy podlewać rabaty w czasie suszy, to możemy nieco złagodzić rygory przy wyborze roślin. W przeciwnym razie nie sadźmy tam cieniolubnych roślin lubiących żyzną glebę i wilgoć. Na suchych, piaszczystych działkach takie rośliny z pewnością nie przetrwają.
3. Pamiętajmy, że niektóre z polecanych do cienia roślin to prawdziwi mistrzowie przetrwania, a ich siłą jest zdolność do szybkiego rozrastania się. Jeśli posadzimy takie rośliny, to zapewnijmy im sporo miejsca do rozwoju i zadbajmy o inne, mniej ekspansywne byliny.
4. Również na rabatach w cieniu stosujmy złotą zasadę ogrodniczą sadzenia roślin w większych grupach – dzięki niej ogród nabierze charakteru.
Rabaty wilgotne, cieniste i półcieniste, najlepsze rośliny:
• Ciemiernik (Helleborus) – dekoracyjne rośliny o zimozielonych liściach, w zależności od gatunku kwitnące na biało, zielono i w odcieniach różu i czerwieni. Pożądane przez kolekcjonerów, ale wrażliwe na mrozy, szczególnie w bezśnieżne zimy.
• Funkie (Hosta) – dostępne w wielu odmianach byliny o owalnych, dekoracyjnych liściach. W zależności od potrzeb możemy wybrać niewielkie funkie dorastające do 20 cm wysokości, jak i ogrodowe olbrzymy wysokie na 60-80 cm, zajmujące miejsce o średnicy do 1,5 m. Umiejętnie skomponowane samodzielnie utworzą atrakcyjną, cienistą rabatę. W dobrych warunkach zakrywają liśćmi całą powierzchnię, zmniejszając populację chwastów do minimum. Ale uwaga, chętnie zjadają je ślimaki.
• Języczka pomarańczowa (Ligularia dentata) i języczka Przewalskiego (Ligularia przewalskii) – obydwie kwitną na żółto, ale różni ich budowa kwiatów i liści. Dorodne byliny, dorastają do 1,5 m wysokości. Pojedyncze okazy potrzebują dużo przestrzeni, ale nie rozprzestrzeniają się po ogrodzie. Z łatwością wygrywają walkę z chwastami. Mogą rosnąć w pobliżu zbiorników wodnych.
• Parzydło leśne (Aruncus sylvester) – ogromna bylina (do 2 m wysokości i tyleż średnicy), wytwarza delikatne, kremowobiałe kwiatostany. Świetna roślina do dużych, naturalistycznych ogrodów.
• Rodgersja (Rodgersia) – dorasta do 100 cm wysokości, posiada dekoracyjne (podobne do kasztanowca) liście i białe, pierzaste kwiaty. Wymaga żyznej, wilgotnej gleby.
• Serduszka okazała (Dicenta spectabilis) – ma przepiękne, różowe lub białe kwiaty w kształcie serduszek. W dobrych warunkach dorasta do 100 cm wysokości. Na suchszych stanowiskach jej liście zanikają w drugiej połowie lata.
• Tawułka (Astilbe) – rośliny o zróżnicowanym pokroju, w zależności od gatunku osiągają od 40 do 100 cm wysokości. Wykształcają ozdobne pierzaste liście i wiechowate kwiaty, których niewątpliwym atutem jest barwa. Tawułki mieszańcowe zakwitają w wielu odcieniach różu i czerwieni, a także na biało. Są odporne i długowieczne.
• Zawilec mieszańcowy (Anemone hybrida) Richard Ahrends – spora, ale delikatna bylina dorastająca do 100 cm wysokości. Rozkrzewia się i rozrasta dzięki podziemnym korzeniom. Zakwita późno, bo dopiero w sierpniu, na różowo. Wyhodowano także odmiany białe.
W cieniu i w półcieniu (szczególnie pod koronami drzew liściastych) możemy także sadzić wiosenne kwiaty cebulowe, które wspaniale ożywiają cieniste zakątki. Dobrym uzupełnieniem cienistych rabat będą także kwiaty dwuletniej naparstnicy purpurowej (Digitalis purpurea). Jeśli roślinę posadzimy na rabatę, pozwólmy, aby jej nasiona dojrzały. Rozsieje się samodzielnie i będzie zakwitać dość regularnie w następnych latach.
Więcej o bylinach najlepszych na cieniste i suche stanowiska w CZĘŚCI II.