Poradnik ogrodnika sprzed lat – KWIECIEŃ

0

Wizyta w sklepie ogrodniczym skutkuje  zakupem kilku kolejnych torebek z nasionami kwiatów jednorocznych. W moim małym ogródku nie mam właściwie na nie miejsca. Ale wymyśliłam sobie, że poszerzę nieco rabatę z daliami i dodam im z boku dla towarzystwa kolorowe kosmosy, niebieskie chabry i czarnuszki. Dla reszty znalazłam już przenaczenie; przedzierżgnę się w miejskiego ogrodnika i posieję zakupione różności w opuszczonych donicach niedaleko domu. Fascynujące są nazwy roślin tych ulotnych piękności. Szczególnie te nadawane spontanicznie, utrwalone w naszej ludowej świadomości. Turki (aksamitki) przybyłe z Meksyku, warszawianki primo voto krakowianki, secundo gołe panny (wspomniane wyżej kosmosy), modrzeniec (roślina o modrych czyli niebieskich kwiatach) – ostróżeczka, lisi ogon w kolorze burgunda (szarłat zwisły), lwia paszcza (wyżlin większy). Na pewno każdy z oogrodników ma swój ulubiony zestaw potocznych nazw i namiętnie ich używa zamiennie z “oficjalnymi”.

 

 Fot: www.polona.pl

 

Coż tam radzą w starych poradnikach na kwiecień?

 

Siew … 

 

Siey w ziemi selery.

Siey sałatę głowiastą.

Siey także kardy hiszpańskie.

Na naypoznieysze zebranie posiey szpinak w mieyscu wilgotnym y cieniestym, bo inaczey zbyt prędko wzbiie się w nasienie.

Portulakę siey iuż w gruncie.

Porób zagony na ogórki i melony.

Na rawatach u kuchennego ogrodu posiać można zioła do sałat używane, iako to szpinak, rzeżucha, gorczyca, rzepa y rzodkiew.

 

Ziemniaki …

Kartofle około 20-go wysadzić do gruntu, w miejsce zaciszne; im gatunek większy tem rzadziej, ażeby krzaki miały wiecej ziemi do obsypania; dla zabezpieczenia od przymrozków nakryć je słomiastym nawozem, a ile razy tenże wiatry rozrzucą, na powrót je im przed wieczorem przetrząsnąć.

 

Fot: www.polona.pl

 

Zwalczanie ślimaków …

Teraz jest czas, gdzie ślimaki tak drzewom szkodliwe wzrostu nabierają. ; wielu różnych ogrodników zdania y rady popisali, iak od nich ochronić rodzayne drzewa, ia sposobnieyszey nie znalazłam iako każde drzewo od spodu iednym lub dwoma powrozkami ukręconymi z konopi z włosami końskiemi okrążyć, żaden ślimak bez obrażenia się wniść na drzewo nie potrafi, bo go ta włoskow szorstkość zrani, aże y na kalafiorach siadać lubią, więc gdzie kwatery są zasiane, równie otoczyć trzeba tym powrozem w zimie ieszcze, któren raz zrobiony, służyć może na wiele lat, w rozkazaniu zaś roboty onego, to trzeba kazać, ażeby z naykrótszymi był zrobiony włoskami albowiem im będą gęścieysze tym więcej kłuć będą.

 Dalie, kanny i piwonie … 

Gieorginie i kanny porozdzielać z dużych krzaków, bulw na mniejsze części odrzucajac te części, które w zimowem schowaniu zbutwiały. Rozdzielić w ten sposób, ażeby przy każdej części był wierzchołek, z którego kieł wyjdzie. Takie części ułożyć jeden kawałek około drugiego, wierzchołkami do góry w dobrej, pulchnej ziemi, na przykład pomiędzy skrzyniami inspektowemi w poprzecznej stronie; jeżeli jest zimno nakryć matą, ale nie podlewać, aż kiedy się wyraźnie kły pokażą. W tem miejscu trzymają się zwykłe, aż do chwili, w której obawa przymrozków minie. Piwonie pojedyncze w trawnikach sadzone, oplatać płotkami z wiosny, ażeby je zręcznie przez lato utrzymać, bo piwonie mianowicie, w czasie kwitnienia ciężarem swoim pokładą się na ziemi, brzydko wyglądają i prędko zgniją.

 

Fot: www.polona.pl

 

 

Kwiaty jednoroczne … 

W otwartym bardzo tłustym i świeżo przekopanym gruncie sieje się piękne roczne rośliny. Ziemię urównać, wysiać nasienie bardzo płytko, przykryć je ziemią na dwie linie, i dobrze skropić z polewaczki Pierwszem przykazaniem przy siewie jest: siać nie za gęsto. Zbyt gęsty siew jest najczęściej spotykaną przyczyną niepowodzeń w uprawie roślin.  Łatwo jest to powiedzieć, ale trudno wykonać dobry, nie za gęsty siew, jeżeli nasienie jest drobne i jeżeli się nie ma wprawy. Zwłaszcza, że ciemne nasiona nikną na ciemnej ziemi i nie można nawet skontrolować gęstości siewu.

Można sobie poradzić przecierając nasiona na cienkiej warstwie miałkiej kredy: staną się białe i będą widoczne. Początkujący ogrodnicy i amatorzy w Anglji posługują się do siewu narzędziem kuchenno-stołowym: pieprzniczką, Ale najlepszym narzędziem do siewu jest bilet wizytowy, złożony wzdłuż tak, aby tworzył rynienkę i ujęty dwoma palcami: wielkim i środkowym. Lekkie uderzenie palcem wskazującym, posuwa powoli ku wyjściu nasypane na bilet nasiona. Przy pewnej wprawie można siać tem narzędziem bardzo dobrze, a wprawić się łatwo, próbując siać choćby piasek na rozłożonym papierze.

 

Fot: www.polona.pl

 

Łatwy śrzodek przyczynienia się do prędkiego zeyścia z nasion. Śrzodki które w tym przedmiocie używano z rozmaitym skutkiem są bardzo rozliczne, a niektóre między niemi wymagają znacznego wydatku i wielkiego zachodu. Ten który zawsze z  nayepszym skutkiem używałem i który  łatwością przed innemi na pierwszeństwo zasługuje jest następujący: Nasienie moczy się w wolney I lekko ogrzaney wodzie, w którey cokolwiek saletry rozpuścić potrzeba , a gdy oschnie w mieyscu przewiew świeżego powietrza mającem, byle nie na słońcu lub na piecu, natenczas takowe nasienie zeydzie bardzo prędko.

Sposób prosty i skuteczny. Wypróbowany jedynie połowicznie; nigdy bowiem nie przyszło mi do głowy dosypywać do wody saletry. Może znajdzie się odważny eksperymentator, który obierze sobie za cel sprawdzenie tej porady z 1823 roku?

Piękno kwiatów łatwo kojarzy się z kobiecą urodą. Dowcipny kwiecień wysłał do czytelników porad steranego ogrodnika pakiet florystycznych kart pocztowych.

 

Rady z:

Jabłonowska A. Porządek robot miesięcznych ogrodnika, 1786.

Biernacki J.F. Dokładny praktyczny ogrodnik w miesięcznych zatrudnieniach,1855.

Mieroszewska E. Poradnik ogrodowy ku pożytkowi i wygodzie gospodyń wiejskich,1890.

Gałczyński B.: Ogród kwiatowy, 1927.

 

Więcej świetnych porad dawnych i współczesnych znajdziecie na blogu

Ewy OGRODY EWY G

You might also like More from author

Leave A Reply