Kalendarz ogrodnika – PAŹDZIERNIK
Jak ten czas szybko upływa! Już PAŹDZIERNIK. Trzeba się dobrze przygotować do zimy: zebrać ostatnie plony, uporządkować ogród, pozabezpieczać rośliny. Trochę żal odchodzącego lata – ale jesień i zima jest po to, żeby zwolnić, odpocząć, z rozmysłem zaplanować następny sezon. Ale zanim przysiądziemy z filiżanką imbirowej herbatki przy ciepłym kominku, jeszcze trzeba trochę popracować w ogrodzie – dla zdrowia i dla dobra naszego zielonego otoczenia.
W całym ogrodzie:
1. W październiku opadłe liście są wszędzie. Jeśli spadły gdzieś na uboczu ogrodu, przykryły rabatę bylinową lub zasypały puste przestrzenia pod drzewami – zostawmy je tam – ochronią wrażliwe na chłody rośliny lub po prostu powoli zaczną podlegać naturalnemu rozkładowi dla dobra gleby. Koniecznie natomiast trzeba je zgrabić z trawników, utwardzonych ścieżek i innych miejsc, skąd wiatr z łatwością może je wywiać. Z liści dokładnie czyścimy też przedogródek – czyli część ogrodu widoczną zwykle z ulicy – to nasza wizytówka – tu powinien być idealny porządek. Liście palimy lub kompostujemy. Liście dębowe i z włoskiego orzecha lepiej odłożyć osobno lub wyrzucić – trudno się rozkładają ze względu na zawarte w nich garbniki.
Na trawniku
1. Na początku października możemy jeszcze siać trawę – ale jest to już ostatni możliwy termin przed zimą.
2. Kończymy też koszenie trawników – trawa na zimę nie powinna być zbyt krótko przycięta.
3. W październiku na mniej uczęszczanych fragmentach trawnika możemy jeszcze sadzić kwiaty cebulowe.
Na rabacie kwiatowej
1. Po pierwszym przymrozku wykopujemy wrażliwe na mróz kwiaty cebulowe, m.in. dalie, begonie, pacioreczniki, mieczyki. Ciepłolubnych cebul, bulw i kłaczy nie należy wydobywać z ziemi zbyt wcześnie. Jeśli pozostaną w glebie jak najdłużej (do pierwszych przymrozków) – będą miały więcej czasu na zgromadzenia substancji odżywczych i jednocześnie skróci się trudny dla roślin okres zimowego przechowywania.
2. Pierwszy przymrozek kończy również wegetację roślin jednorocznych. Po zebraniu nasion usuwamy resztki pędów z rabat.
3. Przycinamy także mało dekoracyjne pędy bylin i liście traw pamiętając jednak, że nie należy przesadzać z nadmiernym czyszczeniem rabat. Te obumarłe, suche resztki chronią roślinę przed zimowymi chłodami.
4. Wokół bylin i na pustych miejscach rozkładamy kompost lub obornik. Delikatnie przekopujemy nawóz przy użyciu wideł ogrodniczych.
5. Sadzimy cebulki kwiatowe – październik to dobry termin sadzenia m.in. dla tulipanów i krokusów.
W warzywniku
1. Aż do pierwszych przymrozków zbieramy na bieżąco warzywa liściowe, rzodkiewkę, rzepę i warzywa dyniowate.
2. Pod koniec miesiąca możemy już wykopać warzywa korzeniowe, które przeznaczone są na zimowe zapasy (marchew, pietruszka, buraki ćwikłowe)
3. Pozostawiamy w warzywniku naciową pietruszkę i roszponkę – liście tych odpornych na chłody roślin można zbierać nawet spod śniegu. Mrozu nie boi się także jarmuż i brukselka – można je zbierać jeszcze późną jesienią.
4. Na opustoszałe grządki rozsypujemy kompost lub obornik i przekopujemy przy pomocy wideł ogrodniczych. Nie grabimy przekopanej ziemi – zostawiona w ostrej skibie zachowa więcej wilgoci.
5. Dla poprawienia struktury gleby możemy również posiać rośliny poplonowe – takie jak żyto lub ozima wyka – przekopiemy je dopiero wczesną wiosną.
6. Na zimę możemy także wysiać nasiona pietruszki korzeniowej (najpóźniej na początku października) i marchwi – na przełomie października i listopada – warzywa będą plonować w przyszłym roku.
Wśród drzew i krzewów
1. Po pierwszych przymrozkach zaczyna się sezon sadzenia drzew i krzewów z odkrytymi korzeniami. Kupując rośliny w szkółkach zwróćmy uwagę na system korzeniowy – nie powinien być przesuszony ani zbyt mały w stosunku do wielkości sadzonki. Rośliny z odkrytym korzeniem staramy się sadzić jak najszybciej po zakupie. Jeśli nie ma takiej możliwości musimy je zadołować – czyli umieścić w dołku i starannie zasypać ziemią – warto nawet podlać wodą.
2. Październik to także najlepszy termin na sadzenie róż z odkrytymi korzeniami. Krzewy posadzone jesienią zdążą się dobrze ukorzenić przed nastaniem następnego sezonu.
3. Na wyrośniętych krzewach różanych przycinamy długie, szpecące pędy. Cięcie ostateczne róż pozostawiamy do wiosny – wtedy będą widoczne ewentualne straty mrozowe.
4. Glebę wokół drzew i krzewów wzbogacamy kompostem lub obornikiem.
5. Jeśli październik jest suchy, podlewamy krzewy zimozielone – które są znacznie mniej odporne na jesienną suszę, niż rośliny gubiące liście.
W sadzie i jagodniku
1. Zbieramy resztę owocowych plonów – głównie zimowe jabłka i gruszki.
2. Drzewa i krzewy obsypujemy kompostem lub obornikiem na obszarze w zasięgu korony. Delikatnie i płytko przekopujemy, starając się nie uszkodzić korzeni.
3. Sadzimy nowe drzewa i krzewy owocowe, starannie wybierając ciekawe odmiany (sprawdź odmiany gruszy).
4. Dbamy o posadzone w tym sezonie truskawki – jeśli jesień jest sucha, sadzonki trzeba podlewać.
Na tarasie i balkonie
1. Pielęgnujemy jesienne kompozycje usuwając przekwitłe kwiatostany i zasuszone rośliny.
2. Sadzimy do donic kwiaty cebulowe pamiętając o starannym zabezpieczeniu donicy przed mrozem. Jeśli posiadamy ogród, to dobrym rozwiązaniem jest zakopanie donicy z cebulami na rabacie. Tak posadzone cebulki będą się dobrze ukorzeniać. Na taras przenosimy je na przedwiośniu. Jedyne, co może nas zaskoczyć to długotrwałe mrozy uniemożliwiające wydobycie donicy z zamarzniętej gleby.
W domu, w szklarni lub w inspekcie
1. W szklarni pielęgnujemy rośliny wstawione tam na przezimowanie. Jeśli są wrażliwe na mróz, szklarnia musi być ogrzewana.
2. Rośliny domowe znajdują się w stanie spoczynku – podlewamy je oszczędnie i niezbyt często.
3. Jeśli chcemy uzyskać kwitnące hipeastrum na Święta Bożego Narodzenia musimy je posadzić w drugiej połowie października – wtedy szansa na uzyskanie kwitnącej rośliny we właściwym terminie będzie największa.