Cięcie drzew owocowych
Prawidłowa pielęgnacja drzew owocowych wymaga systematycznego przycinania zbędnych gałęzi i konarów. W zależności od przycinanego gatunku oraz celu, cięcie można przeprowadzić w kilku terminach: zimą, wiosną lub latem. Cięcie zimowe pobudza wzrost pędów, jednak rany na drzewach trudniej się goją. Cięcie wiosenne i letnie jest gwarancją lepszego zabliźniania się ran, ale ma mniejszy wpływ na wzrost drzew, szczególnie, jeśli wykonamy je w terminie sierpień – wrzesień.
Dlaczego przycinamy drzewa owocowe?
Cięcie pozwala na:
– uzyskanie właściwego rozmiaru i kształtu drzewa, dopasowanego do warunków ogrodowych. W przypadku drzew niskopiennych zależy nam zwykle na utworzeniu koron, z których owoce zerwiemy bez użycia drabiny. Drzewa wysokopienne muszą być przycięte od dołu, aby ułatwić swobodne poruszanie się w ich pobliżu. Drzewa owocowe, które mają pełnić także funkcję ozdobną dzięki cięciu kształtowane są w postaci szpalerów, łuków lub rozpinane na budynkach.
– zapewnienie regularnego owocowania, co jest szczególnie ważne w przypadku drzew wysokopiennych, które mają tendencję do owocowania naprzemiennego (co dwa lata). Coroczne usuwanie części gałęzi pobudza drzewo do tworzenia pąków każdego roku.
– uzyskanie dorodnych i słodkich owoców. Zagęszczone korony wytwarzają zwykle zbyt dużo kwiatów i zawiązków, a powstałe owoce nie tylko są małe, ale także mają słaby dostęp do światła słonecznego, co ma negatywny wpływ na ich smak. Regularne usuwanie zbędnych gałęzi pozwala na uzyskanie dużych i słodkich owoców.
– przeciwdziałanie nadmiernemu rozwojowi chorób grzybowych. Prześwietlone korony szybciej wysychają po opadach deszczu, ich liście i owoce są rzadziej porażane przez choroby grzybowe.
Rodzaje cięć:
1. Cięcie formujące stosowane jest przez pierwszych kilka lat po posadzeniu drzewa i jego celem jest nadanie roślinie właściwego kształtu, a także wytworzenie podstawowych konarów drzewa, ułożonych w ten sposób, aby nawet znaczne plony i trudne warunki pogodowe nie doprowadziły do ich wyłamania. Najczęściej stosowane kształty koron to
Czereśnia – korona prawie naturalna– korona prawie naturalna, najprostsza do uzyskania, nasza ingerencja ogranicza się do obcinania gałęzi chorych, rosnących do środka korony, lub tworzących konkurencyjny przewodnik (główny pęd).
Jabłonie – korona wrzecionowa
– korona wrzecionowa – w kształcie stożka, poszczególne gałęzie powinny wyrastać prawie pod kątem prostym z przewodnika, a każda wyrastająca wyżej musi być krótsza od tej rosnącej niżej.
– korona szpalerowa – gałęzie rozpinane są w jednej płaszczyźnie na pomocniczych drutach lub przy murze,
– korona kotłowa (bezprzewodnikowa), stosowana często w przypadku brzoskwiń i śliw. Uzyskuje się ją poprzez mocne przycięcie przewodnika i pozwolenie na wzrost kilu konarów wyrastających prawie z jednego miejsca.
Cięcie formujące rozpoczynamy bezpośrednio po posadzeniu drzewa, potem kontynuujemy je zimą i wczesną wiosną (w zależności od gatunku).
2. Cięcie prześwietlające wykonujemy w celu usunięcia gałęzi zagęszczających koronę, aby doświetlić wszystkie pędy z owocami. Możemy stosować je we wszystkich terminach, często także latem, wycinając nadmiernie rozrośnięte młode pędy.
3. Cięcie odmładzające stosujemy w przypadku starszych drzew, a jego celem jest pobudzenie drzewa do intensywnego wzrostu. W tego typu cięciu usuwamy znaczną część dotychczasowej korony, włącznie z grubszymi konarami. Najlepiej wykonać je zimą (jabłonie, grusze) lub wiosną (brzoskwinie, morele).
4. Cięcie sanitarne – to usuwanie gałęzi chorych, suchych, uszkodzonych – wykonujemy po zauważeniu problemu.
Terminy cięć z uwzględnieniem gatunku drzewa owocowego:
Jabłonie, grusze, śliwy – luty, marzec (cięcie formujące, prześwietlające, odmładzające) i sierpień, wrzesień (cięcie prześwietlające).
Czereśnie – maj czerwiec – (cięcie formujące) i sierpień – cięcie prześwietlające. W przypadku tego gatunku cięcie staramy się ograniczyć do minimum, ponieważ czereśnie są bardzo podatne na infekcje atakujące przez rany po cięciu.
Wiśnie – luty, marzec – (cięcie formujące, prześwietlające, odmładzające) i lipiec, sierpień (cięcie prześwietlające).
Brzoskwinie i morele – marzec, kwiecień w fazie różowego pąka – wtedy widać, czy kwiaty zostały zimą przemrożone (cięcie formujące, prześwietlające, odmładzające) oraz lipiec, sierpień – (cięcie prześwietlające.)
Ważne, do zapamiętania:
Cięcie zimowe i wczesnowiosenne pobudza drzewa do wzrostu, cięcie letnie hamuje wzrost. Wzrost nowych pędów po cięciu zimowo-wiosennym jest tym większy, im bardziej radykalne było cięcie. W przypadku drzew wrażliwych na mrozy (brzoskwinie, morele, czereśnie) z radykalnym cięciem kształtującym i prześwietlającym czekamy aż do wiosny, aby sprawdzić jakie są straty mrozowe.