Argentyna – Park San Martin w Mendozie
Tekst: Joanna Gaczyńska, Anna Gasek, Wiesław Gawryś
Zdjęcia: Joanna Gaczyńska i Anna Gasek
Mendoza to miasto, które powstało w pustynnej i często nękanej trzęsieniami ziemi argentyńskiej prowincji u podnóża Andów. Jednak to właśnie ta prowincja słynna jest z największych argentyńskich winnic oraz z produkcji najlepszych argentyńskich win. Właśnie dla władz tego miasta w drugiej dekadzie XIX wieku, pochodzący z Francji, ale pracujący w Argentynie znany architekt krajobrazu Carlos Thays stworzył ogromny i majestatyczny park. Park ten zajmuje prawie 500 hektarów powierzchni. Wielkość parku powoduje, że są tam ciągnące się kilometrami szerokie ulice i wielkie place, jezioro i góry. Nie brak też miejsc cichych i spokojnych, pełnych kwiatów i ukrytych w zieleni rzeźb. Trzeba dodać, że w parku rośnie około 50 tysięcy drzew. Co ciekawe rosną one dzięki specjalnemu systemowi nawadniającemu, który ciągnie się wzdłuż ulic. Taki system nawadniający ciągnie się właściwie przy każdej ulicy w Mendozie, o czym trzeba pamiętać spacerując wieczorem.
Brama do Parku San Martin z wielkim kondorem, który usiadł na jej szczycie jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych punktów Mendozy. Jej historia jest niezwykle ciekawa. Bramę tę w fabryce w Szkocji zamówił do swojej rezydencji jeden z tureckich sułtanów. Nie zdążył jednak odebrać zamówienia, gdyż umarł. Brama jest ogromna, kuta w żelazie i pewnie właściciele fabryki mieli nie lada kłopot ze znalezieniem nowego nabywcy, ale nie poddali się. Ogłosili ten fakt w swoim katalogu. Jak to się stało, że katalog ten, a było to na początku XX wieku, trafił w ręce ówczesnego gubernatora Mendozy Emilio Civita, historia nie mówi. Koniec końców władze Mendozy kupiły bramę i sprowadziły do Argentyny w 1909 roku.
Brama ta jest idealnym monumentalnym wejściem do tego niezwykłego parku, w którym skupia się życie kulturalne, naukowe, rozrywkowe i sportowe Mendozy. Znajduje się tutaj Muzeum Historii Naturalnej, campus uniwersytecki, ogród botaniczny specjalizujący się w hodowli kaktusów oraz roślin specyficznych dla flory Andów. Gatunki roślin posadzone w parku pochodzą z całego świata, są to np. cedr atlantycki Cedrus atlanticus z Afryki Północnej (Maroko), Casuarina cunninghamiana z Australii, Podranea ricasoliana z Afryki Południowej, Psittacanthus americanus z Ameryki Północnej i Południowej, agawa amerykańska Agave americana, opuncja figowa Opuntia ficus-indica, żółtlica pomarańczowa Maclura pomifera i Brahea armata z Ameryki Północnej oraz prawdopodobnie Halocarpus biformis endemiczne drzewo z Nowej Zelandii. Natomiast Grabowskia obtusa jest gatunkiem rodzimym dla terenów pustynnych wokół Mendozy. W parku jest też ogród zoologiczny, stadiony sportowe, ze stadionem piłkarskim wybudowanym specjalnie na mistrzostwa świata w piłce nożnej, które odbywały się w Argentynie w 1978 roku. Są pływalnie, korty tenisowe oraz amfiteatr. W amfiteatrze w Parku San Martin odbywają się coroczne marcowe uroczystości narodowego święta winobrania.
Zacieniona aleja platanów prowadzi do głównej części parku, gdzie punktem dominującym jest ogromna fontanna zwana Fontanną Kontynentów, wzorowana na tej znanej z Ogrodu Luksemburskiego w Paryżu. Dalej dochodzi się do jeziora, nad którym usytuowane jest Muzeum Historii Naturalnej. Ale to tylko jeden mały kawałek parku. Kolejnym ważnym miejscem jest wzgórze Cerro de la Gloria z pomnikiem sławiącym Generała Jose San Martina, twórcę niepodległości Argentyny. Swe imię park zawdzięcza właśnie jemu. Zwiedzanie Parku San Martin nie jest możliwe w ciągu jednego dnia, jednak wizyta tu należy do jednego z najważniejszych punktów pobytu w Mendozie.