Jeśli mieszkasz w mieście, to zboże kojarzy ci się pewnie z mąką, chlebem i kaszą. Ale czy wiesz, kiedy się je sieje, na jakiej glebie i w jakim terminie? Czy rozróżniasz poszczególne rodzaje zbóż? Przed wyprawą na wieś przeczytaj krótki samouczek dotyczący najważniejszych zbóż uprawianych w Polsce.
Pszenica (Triticum) to zboże jare lub ozime o dużym znaczeniu gospodarczym zarówno dla żywienia człowieka jaki zwierząt hodowlanych. Uprawiane obecnie odmiany są niezbyt wysokie (50 – 100 cm), choć jeszcze 20-30 lat temu dominowały pszenice o pokroju podobnym do żyta. Pszenica ma duże wymagania pokarmowe. Ziarno dobrej jakości można uzyskać tylko na najlepszych glebach. Kłosy pszenicy pozbawione są ości. Zboże osiąga dojrzałość zbiorczą w sierpniu.
Żyto (Secale) to zboże o niskich wymaganiach glebowych, nadające się na przysłowiowe piaski, o ile będzie miało odpowiednią ilość wilgoci i właściwe nawożenie. Ma dużą siłę wzrostu, pojedyncze źdźbła dorastają do 1,5 m długości, co ma swoje wady (żyto łatwo wylega – czyli przewraca się pod wpływem silnych wiatrów i deszczy – w efekcie zmniejsza się plon) i zalety (dostarcza duże ilości ściółki dla zwierząt). Żyto należy do zbóż ozimych – ziarna siejemy jesienią (koniec września). Zboże to świetnie znosi nasz klimat, nie wymarza w czasie niskich temperatur. Gotowość zbiorczą uzyskuje na przełomie lipca i sierpnia.
Owies (Avena) woli gleby nieco żyźniejsze i wymaga więcej wilgoci niż żyto. Ziarna owsa zebrane są w charakterystyczne wiechy, dość malowniczo powiewające na wietrze. Typowa wysokość rośliny to około 80 – 100 cm. W stadium dojrzałości do zbioru słoma i ziarna nabierają pięknego, złocisto-żółtego koloru. Owies jest zbożem jarym, czyli wysiewanym na wiosnę w jak najwcześniejszym terminie (najlepiej przełom marca i kwietnia). W zależności od terminu siewu zbiory następują od początku do połowy sierpnia. Owies wykorzystywany jest głównie na paszę dla zwierząt, ale my również spożywamy go np. w postaci pysznych i bardzo odżywczych płatków owsianych.
Jęczmień (Hordeum), w zależności od odmiany może być siany zarówno jesienią (ozimy), jak i wiosną (jary) na glebach umiarkowanie zasobnych. Zwykle jest to zboże niskie (od 40 do 60 cm wysokości). Ziarna zebrane są w charakterystyczne kłosy z bardzo długimi ościami (nawet 15 cm). Zbiory jęczmienia ozimego można przeprowadzać już od połowy lipca. Jęczmień jary, który dominuje w uprawie na terytorium Polski, dojrzewa w sierpniu. Ziarna jęczmienia wykorzystywane są głównie do produkcji kasz i piwa, stanowią także świetną paszę dla zwierząt.
Pszenżyto to mieszaniec zbóż wyhodowany w drugiej połowie XX w na bazie żyta i pszenicy. Łączy w sobie cechy obydwu gatunków, zarówno pod względem wyglądu i pokroju jak i cech uprawnych. Ma nieco mniejsze wymagania glebowe niż pszenica i jednocześnie dostarcza ziaren lepszej jakości niż żyto. Cechuje się niską skłonnością do wylegania i dużą odpornością na choroby. W zasiewach dominują odmiany jare, choć są także odmiany ozime. Pszenżyto wykorzystywane jest na pasze dla zwierząt.
Czy wiesz, jakie to zboże?
Prev 1 Of 3 Next
